Кремло ГIирмехь чIагIдинчу керлачу Iедалша ГIирмерчу гIезалойн лидерна Джемилев Мустафина дихкина, шен дай баьхначу латта тIе юхаверзар. ГIирмера гIезалой шаьш Сталинан режимо цIерадахаран 70 шо кхачар билгалдаккха кечлуш болчу юкъанна, Маршо радионан сервисан корреспондента Голицына Натальяс масех хаттар делира Джемилевга Оьрсийчоьно ГIирма дIаяккхарх а, гIезалошна депортаци яр билгалдаккхарх а лаьцна.
Маршо радио: ГIирмера гIезалой цIерабаьхна 70 шо кхачар билгалдоккхуш, цхьа а леррина хIума хир ду аьлла хетий хьуна?
Джемилев: ГIезалой цIерабахар гуттар а ша-тайпа де ду берриг ГIирмера гIезалошна, иза массанхьа а билгалдоккхуш а ду, гIезалой стенггахь белахь а. Оккупацин Iедалш и де билдаккха дуьхьало ян луучух тера дац. Мелхуо а, цига бахка бахка лууш бу (Iедалан векалш).
Оцу кепара ГIирмера гIезалошка шаьш беш болу оза-безам гайта лууш бу. Делахь а, ГIирмера гIезалошна гIортор еш боцурш цу дийнахь бахкарна бехкамаш баха дагахь ю ГIирмерчу гIезалойн Меджлис. Цундела хьал гIоьртина хилар хаало.»
Маршо радио: Оьрсаша ГIирма дIаяккхар муха туьду ГIирмера гIезалоша? Цхьа а аьтто буй, Меджлисан керлачу Iедалшца цхьаьнаболх бан?
Джемилев: Оьрсийн Iедалша ГIирмехь мел волчунна шайн махкалла дала лууш ду. ГIирмера гIезалошна ца лаьа оьрсийн махкалла тIеэца. Иза тIе эца лууш берш, арахьара махкалла долу санна тIеоьцуш бу.»
Маршо радио: ГIирмера хIинцалера Iедалша шаьш Меджлис йоьхкур ю аьлла тесна кхерам мел бакъ хила тарло?
Джемилев: «Советан Iедалша къобал ца бинера тхан къоман болам, цунах антисоветаш я экстремисташ алара. Изза хуьлуш ду тахана а. Мухха делахь а, мел чолхенаш лелаяхь а, Меджлис ехар йолуш ю, цара иза ехкахь я, ца ехкахь а.»
Маршо радио: Украинех дIакъастарца доьзна хаттар дийцаре а даьккхина, цхьаммо а къобал ца йина йолу референдум дIаяьхьира Украинан малхбалерчу кIошташкахь Оьрсийчоьнехьа болчу сепаратисташа. ГIирмера гIезалошна луур дуй ГIирмехь шайн автономи дIакхайкхон?
Джемилев: «Дуьххьара дIа дуьйна а, оха тIедиллинера, тхайн латта юхаметтахIоттор. Цхьацца гIирман дакъаошкахь а доцуш, ерриг гIирмехь. ХIунда аьлча, ГIирма тхан Даймохк бу. Я Украинан а я Оьрсийчоьнан Iедалша жоп ца делира, тхоьга, хIинца ГIирмехь дукхах берш оьрсий бу, аьлла.
Ма-дарра аьлча, Сталина депортаци а, геноцид а йиначул тIаьхьа, ГIирмехь 14 процент гIезалой бен ца бисина. Амма иза бахьана дац, тхуна тхайн къоман латта тIехь кхечеран санна бакъонаш ца яла. Хала хеташ делахь а. И хаттар къастийна дац, хIинцалера оккупацин Iедалшна бухахь и проблема къастор ю аьлла ца хета суна.»
Маршо радио: ГIирмехь хьайн хIусам а, доьзал а бу хьан. Хьуна ГIирме вахар дехкарца, хьуна хьайн доьзалх дIакхета новкъарло йо меттигерчу Iедалша. Цунах лаьцна хIун эр дара ахьа?
Джемилев: ТIаьххьара сайн хIусамненанх нейтаралан латта тIехь кхета дийзира сан. (Украинина а, Оьрсийчоьнна а юкъахь долчу дозанехь). Тхан цхьаболу махкахой ган еана яра иза цига, цул тIаьхьа дуьйна тхо вовше дайна дац.
Сайн дозал ган йиш яц сан. Советан Iедалийн хенахь а цунах ваьккхина лелла со ишта. Хьалха хилларг ду-кх хIинца юха а хуьлуш.»
Джемилев: ГIезалой цIерабахар гуттар а ша-тайпа де ду берриг ГIирмера гIезалошна, иза массанхьа а билгалдоккхуш а ду, гIезалой стенггахь белахь а. Оккупацин Iедалш и де билдаккха дуьхьало ян луучух тера дац. Мелхуо а, цига бахка бахка лууш бу (Iедалан векалш).
Оцу кепара ГIирмера гIезалошка шаьш беш болу оза-безам гайта лууш бу. Делахь а, ГIирмера гIезалошна гIортор еш боцурш цу дийнахь бахкарна бехкамаш баха дагахь ю ГIирмерчу гIезалойн Меджлис. Цундела хьал гIоьртина хилар хаало.»
Маршо радио: Оьрсаша ГIирма дIаяккхар муха туьду ГIирмера гIезалоша? Цхьа а аьтто буй, Меджлисан керлачу Iедалшца цхьаьнаболх бан?
Джемилев: Оьрсийн Iедалша ГIирмехь мел волчунна шайн махкалла дала лууш ду. ГIирмера гIезалошна ца лаьа оьрсийн махкалла тIеэца. Иза тIе эца лууш берш, арахьара махкалла долу санна тIеоьцуш бу.»
Маршо радио: ГIирмера хIинцалера Iедалша шаьш Меджлис йоьхкур ю аьлла тесна кхерам мел бакъ хила тарло?
Джемилев: «Советан Iедалша къобал ца бинера тхан къоман болам, цунах антисоветаш я экстремисташ алара. Изза хуьлуш ду тахана а. Мухха делахь а, мел чолхенаш лелаяхь а, Меджлис ехар йолуш ю, цара иза ехкахь я, ца ехкахь а.»
Маршо радио: Украинех дIакъастарца доьзна хаттар дийцаре а даьккхина, цхьаммо а къобал ца йина йолу референдум дIаяьхьира Украинан малхбалерчу кIошташкахь Оьрсийчоьнехьа болчу сепаратисташа. ГIирмера гIезалошна луур дуй ГIирмехь шайн автономи дIакхайкхон?
Джемилев: «Дуьххьара дIа дуьйна а, оха тIедиллинера, тхайн латта юхаметтахIоттор. Цхьацца гIирман дакъаошкахь а доцуш, ерриг гIирмехь. ХIунда аьлча, ГIирма тхан Даймохк бу. Я Украинан а я Оьрсийчоьнан Iедалша жоп ца делира, тхоьга, хIинца ГIирмехь дукхах берш оьрсий бу, аьлла.
Ма-дарра аьлча, Сталина депортаци а, геноцид а йиначул тIаьхьа, ГIирмехь 14 процент гIезалой бен ца бисина. Амма иза бахьана дац, тхуна тхайн къоман латта тIехь кхечеран санна бакъонаш ца яла. Хала хеташ делахь а. И хаттар къастийна дац, хIинцалера оккупацин Iедалшна бухахь и проблема къастор ю аьлла ца хета суна.»
Маршо радио: ГIирмехь хьайн хIусам а, доьзал а бу хьан. Хьуна ГIирме вахар дехкарца, хьуна хьайн доьзалх дIакхета новкъарло йо меттигерчу Iедалша. Цунах лаьцна хIун эр дара ахьа?
Джемилев: ТIаьххьара сайн хIусамненанх нейтаралан латта тIехь кхета дийзира сан. (Украинина а, Оьрсийчоьнна а юкъахь долчу дозанехь). Тхан цхьаболу махкахой ган еана яра иза цига, цул тIаьхьа дуьйна тхо вовше дайна дац.
Сайн дозал ган йиш яц сан. Советан Iедалийн хенахь а цунах ваьккхина лелла со ишта. Хьалха хилларг ду-кх хIинца юха а хуьлуш.»