Your browser doesn’t support HTML5
ГIумкийн вордана хиича, гIумкийн илли ала
Австрин урхалло кху деношкахь къобалйиначу реформашкахь цхьа могIа хийцамаш мухIажарех хьакхалуш бу.
ХIора кIиранахь 500-на тIера 1000 стаге кхаччалца наха тховкIело йоьхучу махкахь тIеоьхучийн терахь лахдан а, ткъа иштта а хIинцалца цхьа махкахь тховкIело еха кадаьллачийн интеграци гIолехь ян.
Цул совнаха Iедало тайп-тайпанчу бахьанашца тховкIело ца луш, Австрера юха арабаха сацам бинчу нехан хьокъехь а лерина билгалдахарш урхаллин керлачу программехь.
Уггаре а шогачех гIулч цу тIаьхьарчу категорех хьакхалуш ю ала мегар ду – меттигерчу мухIажарийн хьукмато тховкIелонах долчу дехарна дацаре жоп а делла, цхьаьна билгалчу хена чохь махкара аравалар шена тIедожийначу, амма и тIедожор кхочуш а ца деш, къайлаха кхин дIа а Австрехь хан йоккхуш волчу мухIажарна.
ХIинцачул тIаьхьа иза гучуваьлча цкъа хьалха 5 эзар евро гIуда тухур ду, ткъа шозлагIа гучувалахь 15 эзар евро хир бу гIуданан барам.
Доккхачу декъехь мухIажарийн и тайпа гIуданаш такха таро ца хуьлу дена, цаьрга юкъараллин пайдехьа белхаш байта бакъо хир ю Iедалхойн – кхеташ ма-хиллара, луш алапа а доцуш.
Адамийн бакъонашларйархоша а, мухIажаршца болх беш йолчу меттигерчу институцийн векалша а емал беш бу урхаллин и керла сацам.
Цхьаьна агIор, шех бала хIара аьлла пайда боцуш лору цара иза, ткъа вукху агIор – мелхо а, Iедална кхин а алсамох зе а, харжаш а хир йолуш лору.
ХIунда аьлча, хIинцалца схьа а яра Iедалхойн легале а боцуш Австрехь хан йоккхуш болчу негативе сацам шайн хьокъехь хиллачу мухIажаршна гIуданаш тоха бакъо – 2500 евро дуьххьара лаьцна, 5 эзар евро цул тIаьхьа.
Бакъду, и гIуданаш мухIажаршкара цкъа а аьлча санна дахалуш дацара, церан уьш такха таро ца хиларна, бохуш дийцира меттигерчу телевизионехь Австрерчу мухIажаршна а, гIийлачарна а гIо кхачош йолчу Диаконие юкъараллин векало Ридл Кристофа.
Цунна хетарехь, керлачу сацаман тIаьхьло иштта хир ю – хIинцалца схьа а совтIех юьзна йолу меттигера набахтеш гIуда такха таро ца хиларна чубоьхкинчу нахах йоьттина хир ю. Царна юург-молург а, набахтехь йоккхучу хенахь уьш ларбеш а, царна Iуналла деш а хуьлуш долу зе дуккхаъ алсамох хир ду цу наха юкъараллин пайдехьа мехаза бечу белхах болучу пайданел.
Цул совнаха, юстицин системина а, полицина а, хьукматхошна а шайн коьртачу балха тIера церан хан яйъа доьзуьйтуш бала хир бу цу сацамах.
Цундела, урхалло мухIажаршна гIуда тохарх тIеэцна болу сацам бакъдолчехь бахархойн тидам кхин а чолхечу проблемашна тIера дIабаккха тIеэцна бу аьлла хета цунна.
Ала догIу, карарчу хенахь Австрехь Iедало шайн тховкIелонах долчу дехарна дацаре жоп деллачул тIаьхьа шайна полицига депортаци ца яйтархьама къайла а бевлла, Iедална уьш мичахь бу я цара хIун лелдо ца хууш масех эзар стаг ву.
Царех цхьаболчара шаьш махкара арабевлчуха кеп еш, 5-6 баттахь цхьанхьа къайла а бовлий, хан йоккхий, цул тIаьхьа кхин цкъа тховкIело йоьху.
Цул совнаха, негативе сацам шайн дехаран хьокъехь бинчу мухIажаршна юккъехь ду цхьа дакъа, царна мел чIогIа лиъча а шайн даймахка юхадерза йиш йоцуш, хIунда аьлча уьш схьабевллачу мехкашца Австрин мухIажарш юхаэцаран хьокъехь бина барт ца хиларна.
Уггаре а лазаме иштта баха меттиг боцучу мухIажарех хьакхалур бу и урхаллин керла сацам.